نگاه فوق تخصص غدد و متابولیسم

دکتر محمد رضا مخاجر تهرانی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

هورمون های استروئیدی که معمولاً ورزشکاران رشته بدنسازی آنها را مصرف می کنند، 2 نوع اثر دارند؛ اثر هورمون های مردانه و عوارض خاص آن و اثر آنابولیکی. اثر آنابولیکی هورمون های استروئیدی باعث پروتئین سازی، تجمع پروتئین و افزایش حجم و ضخامت عضلات می شود. به طور کلی علت اینکه بیشتر ورزشکاران بدنساز استرویید مصرف می کنند، حجیم کردن عضلاتشان است.

در مورد آثار داروهای استروییدی، می توان به ریزش مو در آقایان یا خانم ها، تشدید جوش های صورت و چرب تر شدن پوست اشاره کرد. مصرف این داروها، عوارض کبدی به صورت افزایش آنزیم های کبدی یا حتی خونریزی در کبد را هم به دنبال دارد. استروییدها می توانند باعث ازدست رفتن قدرت باروری مردان هم بشوند. از سوی دیگر، با توجه به اینکه معمولاً این داروها غیر استریل استفاده و گاهی هم مستقیم در خود عضله تزریق می شوند، می توانند باعث ایجاد آبسه و عفونت های عضلانی بشوند. استفاده بیش از اندازه از چنین هورمون هایی بزرگ شدن غیرطبیعی بافت سینه و پستان ها را در آقایان به دنبال دارد. بنابراین با توجه به اینکه عوارض مصرف داروهای استروئیدی بسیار بیشتر از فواید آنهاست، استفاده خودسرانه از آنها برای رسیدن به هدف های غیر منطقی در بدنسازی، به هیچ وجه درست و عاقلانه نیست.

برخی افراد فکر می کنند استفاده کوتاه مدت از استروییدها عوارضی ندارد اما بدنسازی که برای افزایش حجم عضله این داروها را مصرف می کند، در نهایت مجبور می شود برای رسیدن به هدفش، استروییدها را طولانی مدت و چند برابر دوز طبیعی بدنش مصرف کند. به همین دلیل استفاده از دوز پایین این داروها دلیلی ندارد و فردی که برای عضلانی کردن اندام خود اقدام به مصرف کند، نا خودآگاه مجبور به استفاده در دوزهای بالا و به مدت طولانی می شود. به عبارت ساده تر، در مورد مصرف استروییدها، دوز پایین مصرف فایده چندانی نخواهد داشت و به همین دلیل هم هیچ فردی این دارو را با دوز پایین مصرف نمی کند.

گاهی هم ورزشکاران رشته بدنسازی برای بالا رفتن وزنشان داروهای کورتیکواستروییدی یا هورمون هایی که حاوی کورتو ن هستند مصرف می کنند. این داروهای حاوی کورتون عوارض زیادی دارند و علاوه بر پوکی استخوان، می توانند آثار منفی بر سلامت قلب، چشم ها و عروق خونی بگذارند و باعث شکستگی  استخوان ها هم بشوند.

منبع: هفته نامه سلامت – شماره 416- 24 فروردین 1392