| جادوی مس؛ ماندگاری و پاکیزگی |
|
|
البته امروزه کارخانه ای مانند زیمنس آلمان ، حتما از مبدا شمش های مسی که استفاده می کند، خبر دارد، اماازمقصد آن فقط تا مرحله صادرات خبردارد وبعد از آن معلوم نیست که قطعات کوچک مس که در کالاهای صنعتی زیمنس به کار رفته چه مسیری را طی خواهد کرد. از کجا سر در می آورد.شاید بپرسید اهمیت این بحث در چیست؟در نگاه نخست شاید این بحث ارزشی نداشته باشد وبیشتر ، سرگرمی ذهنی به نظر بیاید.اما با دنبال کردن این بحث به سوی گذشته هایی که تاحدودی می شناسیم وآینده هایی که اصلا نمی شناسیم ،قطعات "بی ارزش " مس که پیرامون خود می بینیم برایمان اهمیت ویژه ای پیدا می کنند.آنها حتی به ما کمک می کنند که بردانش خود بیفزاییم.مثلا می توانیم فکر کنیم سکه ای که قدیمی ترین قطعه مسی که شناخته شده ساخت دست انسان هایی است که 8700 سال پیش از میلاد مسیح می زیسته اند ، شاید پیش از آن هم چیزی بوده که بشر از آن بی اطلاع است.
در دست ماست یا از پشت شیشه های موزه به آن نگاه می کنیم، شاید از همان مسی ساخته شده که برای نخستین بار 10 هزار سال پیش در بین النهرین ساخته شد.قدیمی ترین قطعه مس شناخته شده ساخت دست انسان هایی است که 8700 سال پیش از میلاد مسیح می زیسته اند،شاید پیش از آن هم چیزی بوده که بشر از آن بی اطلاع است.
در ده هزار سالی که از تلاش مردمان بین النهرین برای بیرون کشیدن مس ودیگر فلزات از دل سنگ می گذرد،تنها بخش کوچکی از مس جهان استخراج شده واکنون بطن زمین با سخاوت فراوان آماده اهدای مس به انسان هاست.بشر تاکنون حدود سه میلیارد تن مس را در طبیعت شناسایی کرده اما تنها 12درصد از آن را استخراج کرده ومابقی دردل خاک ومنتظر اکتشاف واستخراج است .علت اینکه انسان ها ناگزیر نشده اند ،منابع مس را مانند نفت وگاز به صورت یکسویه مصرف وتباه کنند، درتجدیدپذیری وتغییر پذیری حیرت انگیز مس نهفته است.مثلا در آمریکا همه ساله نیمی از تولیدات مس، از سنگ مس وبه اصطلاح به صورت دست اول تولید می شودو نیم دیگر از بازیافت مس های موجود به دست می آید.تازه اگر سیم های برق را که عمدتا از مس معادن ساخته می شوند، استثناء کنیم آمارشگفت آورتری به دست می آید:هر سال سه چهارم مس مصرفی آمریکا از بازیافت مس های موجود به دست می آید وتنها یک سوم آن از معادن استخراج می شود.اهمیت این بحث در چند چیز است.اول اینکه نشان می دهد،انعطاف پذیری مس باعث صرفه جویی در مصرف آن می شود وبا این صرفه جویی نگرانی از نیاز های آتی برطرف و حقوق نسل نسل های آینده تامین می شود.دیگر اینکه سرعت تخریب طبیعت ومحیط زیست به شدت کاهش می یابدو سوم اینکه هزینه تولید کم تر می شود.در واقع هر واحد مس که از معدن استخراج می شود به ماده ای همیشگی تبدیل می شود وهزینه ای که بابت تولید آن صرف شده،در صدها وهزاران سال آینده باید مستهلک شود نه اینکه ماند کالاهای تجدید ناپذیر ، هزینه ای گزاف برای مصرفی پایان پذیر باشد.
منبع: نشریه اخبار مس، شماره 27 |
