و انزلنا الحدید فیها بأس شدید و منافع للناس

در بخش اول و بخش دوم به برخی از کاربرد های آب آهن تاب (تافته) در طب سنتی ایران پرداخته شد و در بخش سوم به عنوان بخش پایانی این مقاله، مطالبی در زمینه آهن از دیدگاه قرآن و نصوص عبارات مورد اشاره ی متن و آدرس های آنها تقدیم می گردد:
آهن از عناصری است که در قرآن مورد اشاره قرار گرفته است. در سورۀ الحدید آیۀ 25 می فرماید: "... وَ أنزَلنا الحَدیدَ فیهِ بأسٌ شَدیدٌ وَ مَنفِعَ لِناّسِ ..." ... و آهن را نازل کردیم که در آن ]مایۀ[ ستیز و صلابت است و نیز سودهایی برای مردم، ...

کلمۀ "أنزلنا" در این آیه به معنای فرو فرستادن می باشد و معنای صوری آن این است که آهن را به صورت فیزیکی از آسمان فرو فرستادیم، مانند باران یا اشعۀ خورشید.
کشفیات جدید علمی مؤید این نظریه است که آهن موجود در روی زمین از کهکشان آمده است. چرا که دمای خورشید برای تشکیل آهن کافی نیست. دمای سطح خورشید C60000 و در هسته 20 میلیون درجه است. این فلز باید در ستاره ای به مراتب بزرگتر (گرم تر) از خورشید تولید شود، چرا که به دمایی چند صد میلیون درجه احتیاج دارد. هنگامی که مقدار آهن از مقدار مشخصی فراتر برود، ستاره منفجر شده و "نوا" و "سوپر نوا" به وجود می آید. این توضیحی محتمل برای وجود آهن در کیهان می باشد و البته دلیل دیگری نیز برای اثبات این نظریه وجود دارد: مقدار آهن 60 که در رسوب های اقیانوس یافت شده نشان دهندۀ یک انفجار "سوپر نوا" در فاصله 90 سال نوری از خورشید در 5 میلیون سال پیش می باشد. آهن 60 یک ایزوتوپ رادیواکتیو با نیمه عمر یک و نیم میلیون سال است. وجود این ایزوتوپ در لایه های زمین شناسی نشان می دهد که یک فعل و انفعال هسته ای در نزدیک کیهان به وقوع پیوسته و به زمین هم منتقل شده است (احتمالاً به صورت دانه های غبار). بدون عنصر آهن گونۀ حیاتی که براساس کربن در کهکشان وجود دارد، متصور نخواهد بود. هم چنین "سوپر نوا" وجود نخواهد داشت و هم چنین است اتمسفر و هیدروسفر، لایۀ اوزون، هموگلوبین خون، متابولیسم های اکسیداتیو. این مطالب اهمیت آهن را به خوبی نشان می دهد و به این دلیل است که به صورت مشخص در قرآن مورد توجه قرار گرفته است. میکروبیولوژیست مشهور میشل دانتون، در کتاب Nature’s Destiny اهمیت عنصر آهن را به خوبی بیان می کند.
از سال 2003 روی جدیدی برای درمان سرطان توسط دانشمند آلمانی دکتر آندراس یوردان ابداع شده که نانوتراپی مگ فورس نامیده شده است. این روش که براساس تغییرات حرارتی به اکسید آهن بنا شده، بسیار کاراتر از روش های معمول شیمی درمانی است. گسترش درمانهای مبتنی بر آهن مؤید این آیۀ قرآن می باشد که می فرماید: آهن را نازل کردیم که در آن [مایۀ] ستیز و صلابت است و نیز سودهایی برای مردم.
تأکید مشخص بر آهن در این آیه، بیانگر فواید آهن است. البته حقایق نهفتۀ دیگری در قرآن وجود دارد. سورۀ الحدید آیۀ بیست و پنجم، دو کد ریاضی قابل مطالعه را در بر دارد. الحدید سورۀ 57 قرآن است و به حساب ابجد الحدید عدد 57 خواهد شد که یکی از چهار ایزوتوپ پایدار آهن است. هم چنین کلمۀ حدید به تنهایی به حساب ابجد 26 خواهد شد و این عدد اتمی آهن است، یعنی Fe_²⁶ ا⁵⁷ .

نصوص عبارات مورد اشاره ی متن و آدرس های آنها:
آب آهن تافته به غابت مقوی باشد و قابض جهت جراحات امعاء و اسهال مزمن بواسیر، ورم سپرز و تقویت معده و سلس البول و درد معده و گزیدن سگ دیوانه و رفع زردی رخسار و هیضه نافع است.
و آب آهنگران که چندین بار آهن تافته را در آن سرد می کنند در رفع خفقان، استسقاء، سلس البول و ضعف جگر و معده و با و حبس سهال معدی بغایت موثر است.
ودوغ به آهن تافته در اسهال دموی و نزف حیض و استرخاء معده قوی تر است.
مفردات مخزن الادویه
میرمحمد حسین خان عقیلی علوی خراسانی
تحقیق و پاورقی از سید مرتضی موحد ابطحی
جلد دوم، صفحه 397 – نشرحبل المتین

در معالجه بیماری خفقان گرم آب آهن تافته در ضمادی از صندل و کافور بکار می رود
علاج ورم سخت طحال گندنای بیابانی با آب آهنگران است که تناول شود
نوشابه بیماران طحال ورم کرده آبی است که آهن سرخ شده در آن خاموش کرده باشند
داروی تک و ساده که در تقویت نیروی جنسی موثر است آب آهن تافته است
قانون در طب
شیخ الئیس ابن سینا- ترجمه عبدالرحمن شرفکندی
کتاب سوم جلد اول،دوم و سوم صفحات به ترتیب 540، 353، 363، 236
انتشارات سروش سال 1368

و اذا اطفئ الحدید المحمی فی الماء کان شرب ذالک مقویا للمعده و ینفع الهیضه و ورم الطحال و إن اطفئ کراراّ انفع دواء للمکلوب إذا فزع من الماء و یهیج الباه إذا سقی من غیران یعلم به و ینفع المبطونین
الشامل فی الصناعه الطبیه
ابن نفیس القرشی جلد 9 صفحه 311
نشر موسسه مطالعات تاریخ پزشکی و طب اسلامی
دیباچه دکتر محمد مهدی اصفهانی نشر 1387

آب آهن تافته بغایت مقوی باشد و قابض جهت جراحات امعاء و اسهال مزمن و بواسیر و ورم سپرز و تقویت معده و سلس البول و درد مقعد و گزیدن سگ دیوانه و رفع زردی رخسار هیضه است
تحفه حکیم مومن، تحفه المومنین
نوشته مومن حسینی با مقدمه آقای روضاتی ناشر کتابفروشی محمودی
چاپ دوم تیرماه 1376


آبی که آهن دارد، آبی که کیفیت آهنی را پذیرفته، یعنی آهن در آهن حل شده، موجب تقویت معده و کوچک شدن طحال می گردد و نیروی باه را تقویت می کند.
آب آهن خاصیت قبض دارد و اندکی ترش مزه است برای رفع قبض آن می توان آن را با آب عسل خورد
منافع الاغذیه و مضارها
ابوبکر محمدبن زکریای رازی
صفحه 44

إذا اطفئ الحدید فی ماء قطع الخفقان و ضرب المعده و الاستسقاء و الطحال و الکبد و الاسهال و هیج الباه
تذکره فی العلاج بالاعشاب
تذکره داوود انطاکی صفحه 150 نشر داربن هیثم
القاهره

آب معدن آهن همه ی احشاء را سود دارد، خاصه معده را و گره را و باه را زیاد می کند و سپرز بگذارد
ذخیره خوارزمشاهی
محمدبن احمد الحسینی الجرجانی
جلد سوم صفحه 63
دوره چهار جلدی با مقدمه دکتر جلال مصطفوی
چاپ بهمن

ماءالحدید خواه از معدن برآید یا آنکه آهن تافته را در آن سرد نمایند جهت طحال و استسقاء و تقویت اشتهاءو باه و حبس اسهال و اکثر امراض بارده نافع
خلاصه الحکمه
محمد حسین عقیلی خراسانی شیرازی
جلد اول صفحه 462، نشر اسماعیلیان 1385