یونجه دارای ویتامین های A، E، C، K و اسید فسفریک و پروتئین های مقوی است که قبلاً آن ها را نام بردیم. دکتر هانری لکرک، پزشک معروف که معتقد به طب گیاهی بود، در سال 1918، عده زیادی از بیماران مبتلا به کمبود ویتامین C را به وسیله یونجه خام یا یونجه پخته یا شیره آن به خوبی و به سرعت درمان کرد.

در کتاب تحفه المؤمنین با عنوان رطبه، خواص درمان بخش یونجه شرح داده شده و آن پزشک بزرگوار می نویسد:

ملین و مبهی و مداومت خوردن آن با شکر مسمن بدن و مولد خون صالح و مولد منی و شیر و مدر حیض است.

تخم یونجه (دانه آن) دارای خواص بیشتر و مؤثرتر است، او می نویسد:

روغن تخم آن و روغنی که از آب او در روغن زیتون ترتیب دهند جهت رعشه و لقوه شرباً و ضماداً نافع است.

اینک به شرح مهمترین خواص طبی یونجه می پردازیم:

1- خواص رطبه (یونجه)

1. یونجه به علت وجود مواد مقوی از قبیل پروتئین های مختلف و ویتامین های گوناگون مخصوصاً ویتامین A، آهن، فسفر و مقدار نسبتاً زیاد کلسیم در تغذیه کودکان و رشد و نمو و استحکام استخوان بندی آن ها و درمان راشیتیسم حائز کمال اهمیت است.
2. یونجه به علت وجود مقدار خیلی زیاد ویتامین C که در آن موجود است، اختلالات بدنی ناشی از کمبود این ویتامین را به سرعت برطرف می کند.

ناگفته نماند که متخصصان امر با آزمایش های دقیق معلوم کرده اند که در بین مواد غذایی مختلف، جعفری بیش از همه دارای ویتامین C است و حتی لیموترش که شهرت دارد و از حیث ویتامین C فوق العاده غنی است، در لیست مربوطه خیلی پایین تر از جعفری قرار گرفته است، آن گاه همان متخصصان در تجزیه یونجه ثابت کرده اند که مقدار ویتامین C آن دو برابر جعفری و چهار برابر لیموترش است.

1. مبهی بودن یونجه امروزه به اثبات رسیده است، زیرا علاوه بر اینکه دارای پروتئین های مقوی و آهن و فسفر است که همه آن ها در تقویت باه از عوامل مؤثر به شمار می روند، وجود ویتامین E در یونجه، از همه بیشتر موضوع را تأیید می کند، زیرا ویتامین E که آن را ویتامین ضد عقیم بودن می نامند، یکی از عناصر مخصوص برای تولید مثل است و در آزمایش روی حیوانات به تجربه ثابت کرده اند که اگر حیوان نر را از این ویتامین محروم کنند، کم کم سلول های تولید کننده متوقف شده و بیضه ها تغییر شکل می دهند.

خاصیت مبهی بودن یونجه بر قدما کاملاً معلوم بود و در معجون هایی که برای تقویت باه می ساختند غالباً تخم اسپست (فارسی یونجه است) در آن ها داخل می کرده اند و مؤلف تحفه می نویسد: ((تخم یونجه مولد منی است)).

1. در کتاب فیزیولوژی، تألیف هوسه، جلد اول، صفحه 790 شرحی درباره خواص و آثار ویتامین E در بدن آمده است که یکی از آن ها این است:

هرگاه بدن مدتی از حیث ویتامین E محروم مانده و از این لحاظ کمبود پیدا کند، یک نوع سوء تغذیه عضلانی و فلج بروز خواهد کرد، در این حال اگر ویتامین E تجویز شود، اختلالات حاصله برطرف شد.

این مطلب که در کتاب فیزیولوژی ثبت شده است، در مورد یونجه که دارای ویتامین E است تا آنجا که نگارنده اطلاع دارد، گویا هنوز مورد آزمایش قرار نگرفته است زیرا چنین مطلبی را در کتب اروپایی ندیده ام و حال آنکه قدما از این مطلب آگاه بوده و طوری که شرح آن گذشت در تحفه می نویسد:

خوردن یا مالیدن روغن یونجه لقوه (فلج صورت) را درمان می کند.