مقدار خوراک و طرز استعمال بادرنجبویه

ساده ترین و بهترین طرز استعمال بادرنجبویه، دم کرده آن است که هر دفعه به اندازه 2 الی 3 گرم در یک فنجان آب جوش مثل چای دم کرده بیاشامند. در بزرگسالان حداکثر 20 گرم بادرنجبویه در یک شبانه روز می توان تجویز کرد و در کودکان کمتر.

عرق بادرنجبویه هنوز هم در داروخانه مورد استعمال دارد. تنتور و آلکلاتور و الکلای بادرنجبویه تا چندی قبل که داروهای اسپسیالیته جانشین داروهای گیاهی نشده بود همه جا مصرف می شد و امروز نیز داروسازان می توانند از روی کتاب های داروسازی آن ها را بسازند. اصولاً برای درمان بیماری ها یک داروی مفرد، به تنهایی تجویز نمی شود بلکه ترکیباتی از چند گیاه (در قدیم) و یا چند داروی شیمیایی (در حال حاضر) به صورت قرص، شربت، معجون و غیره تجویز می شده و اکنون هم می شود. یکی از ترکیبات بسیار سودمند از بادرنجبویه مورد اتفاق متقدمین و متأخرین اطبا است و از چند گیاه ترکیب شده است، ترکیبی است به نام الکولاتور مرکب بادرنجبویه و به طوری که در کتاب کلاسیک مفدرات پزشکی می نویسد از سال 1611 مسیحی این ترکیب ساخته شده و به نام عرق بادرنجبویه کارم معروف بوده است و به واسطه خواص مفیدی که داشته همواره مورد تجویز پزشکان بوده است. مرحوم ناظم الاطبا در کتاب پزشکی نامه طرز ساختن آن را چنین می نویسد:

الکلاتور مرکب بادرنجبویه (عرق بادرنجبویه کارم).

مطابق کدکس بگیرند شاخه های گلدار و تازه بادرنجبویه 180 جزء پوست زرد و تازه لیموترش 30 جزء، تخم گشنیز ریشه آنژلیک (سنبل خطایی) از هر کدام 8 جزء، الکل 80 درجه 1000 جزء، داروها را خرد کرده و مدت 4 روز در الکل بخیسانند و در حمام ماریه {(بن ماری)} تقطیر کنند و 823 جزء مقطر بردارند و این الکلاتور را که از عوامل محرک و کاسرالریاح (ضد نفخ) است از 5 تا 20 گرم در یک پیاله شربت قند مخلوط کرده بیاشامند.

این ترکیب به اندازه ای مفید و مؤثر است که اگر اطبای فعلی ایران و سایر نقاط جهان از منافع و خواص و موارد استعمال آن آگاه شوند محال است داروهای مشابه شیمیایی نظیر آن را تجویز نمایند.