نور مهم ترین سیگنال محیطی برای تنظیم چرخه شبانه روزی محسوب می شود. لذا این سوال مطرح می شود که آیا مواجهه شبانه با نور می تواند باعث تغییر چرخه شبانه روزی و خلق باشد؟ در این مطالعه یک ماهه، خوکچه های هندی ماده شب ها درمعرض تاریکی، نور ضعیف آبی(حداکثر طول موج حدود 480 نانومتر)، نور ضعیف سفید (وسیع الطیف از جمله شامل نور آبی) یا نوز ضعیف قرمز( طول موج بیش از 600 نانومتر) قرار گرفتند.

مواجهه با نور آبی یا سفید در مقایسه با تاریکی باعث افزایش رفتارهای بی لذتی(anhedonic) و افسردگی(مثلا بی حرکتی درآزمون شنای اجباری و کاهش تمایل به قند) و کاهش تراکم سیگنال درنورون های هیپوکامپ شد. دریک آزمایش دیگر، مواجهه شبانه کوتاه مدت با نور آبی یا سفید درمقایسه با نور قرمز یا تاریکی، فعالیت بیشتر درهسته سوپراکیاسما را القا کرد.

رهنمود: سلول های گانگلیونی ذاتا حساس به نور در شبکیه (ipRGCها) که حاوی ملانوپسین هستند، پیام هایی را به هسته سوپراکیاسما برای تنظیم چرخه شبانه روزی می فرستند و همچنین پیام هایی را به نواحی لیمبیک از قبیل هیپوکامپ ارسال می کنند. ملانوپسین به نور آبی حساس است نه قرمز. به همین دلیل نور آبی تاثیر بیشتری به خلق می گذارد که مکانیسم آن کاهش پیام رسانیipRGCها به هیپوکامپ و تغییر بیان ژنی است که فعالیت عامل نوروتروپیک مغزی را تعدیل می کند. منابع رایج نور آبی از قبیل صفحه تلویزیون و رایانه حتی با شدت کم مشابه این مطالعه (150 لوکس)، می توانند به تغییر خلق و چرخه شبانه روزی (خصوصا در افراد مستعد از قبیل مبتلایان به افسردگی) منجر شوند. از این رو، به افراد مبتلا به افسردگی پایدار می توان توصیه کرد که شب ها زمان زیادی را پای تلویزیون یا رایانه صرف نکنند.

منبع: Jornal of Neuroscience August7.2013. 33:13081

نشریه نوین پزشکی – شماره 556 – 15 شهریور 1392